ในการเขียนโปรแกรมคอมพิวเตอร์ เขียนโปรแกรมจะต้องเข้าใจหลักเกณฑ์ของภาษา
โปรแกรม และระบบการทำงานของคอมพิวเตอร์ ว่ามีโครงสร้างและวิธีการใช้คำสั่งอย่างไร
ซึ่งในการเขียนโปรแกรมคอมพิวเตอร์ มีหลักเกณฑ์การเขียนโปรแกรม ประกอบด้วย
5 ขั้นตอนดังนี้คือ
 1. ทำความเข้าใจและวิเคราะห์ปัญหา |
 2. กำหนดแผนในการแก้ปัญหา |
| 3. เขียนโปรแกรมตามแผนที่กำหนด |
| 4. ทดสอบและตรวจสอบความถูกต้องของโปรแกรม |
| 5. นำโปรแกรมที่ผ่านการทดสอบไปใช้งาน |
ทำความเข้าใจและวิเคราะห์ปัญหา
ผู้เขียนโปรแกรมจะต้องทำความเข้าใจและทำการวิเคราะห์ปัญหาเปํนลำดับแรก
เพราะการทำความเข้าใจและวิเคราะห์ปัญหาเป็นสิ่งที่สำคัญโดยที่ผู้เขียนโปรแกรมจะต้อง
วิเคราะห์ปัญหาร่วมกับนักวิเคราะห์ระบบว่าโจทย์ต้องการผลลัพธ์อะไร และการให้ได้มาซึ่งผลลัพธ์นั้น
ต้องป้อนข้อมูลอะไรบ้าง และเมื่อป้อนข้อมูลเข้าไปแล้ว
จะทำการประมวลผลอย่างไร สิ่งหล่านี้ผู้เขียนโปรแกรมจะต้องทำความเข้าใจให้ถูกต้อง
เพราะถ้าผู้เขียนโปรแกรมวิเคราะห์ปัญหาไม่ถูกต้อง ผลลัพธ์ที่ได้ออกมาก็อาจจะไม่ตรงกับ
ความต้องการของโจทย์ได้
กำหนดแผนในการแก้ปัญหา หลังจากทำความเข้าใจและวิเคราะห์ปัญหาโจทย์จน
ได้ข้อสรปุว่าโจทย์ต้องการอะไรแล้ว
ผู้เขียนโปรแกรมก็จะทำการกำหนดแผนในการแก้ไขปัญหาโดยการเขียนผังงาน (Flowchart)
ซึ่งการเขียนผังงานคือการเขียนแผนภาพที่เป็นลำดับ เพื่อแสดงขั้นตอนการทำงาน
ของโปรแกรมเพื่อให้ง่ายต่อการทำความเข้าใจ การเขียนผังงานมี 3 แบบคือ แบบเรียงลำดับ
(Sequential) แบบมีการกำหนดเงื่อนไข(Condition) และแบบมีการทำงานวนรอบ(Looping)
ซึ่งสัญลักษณ์ของผังงาน(Flowchart Symbol)
มีดังนี้คือ
สัญลักษณ์
|
ความหมาย
|
|
| เริ่มต้นทำงาน |
|
| กำหนดค่าหรือประมวลผล |
|
| รับข้อมูลและแสดงผลข้อมูล |
|
| รับข้อมูลทางแป้นพิมพ์ |
|
| การตัดสินใจ |
|
| ใช้แสดงผลข้อมูลทางจอภาพ |
|
| ใช้แสดงผลข้อมูลออกทางเอกสาร |
|
| ทิศทางการดำเนินงาน |
|
| ตัวเชื่อมต่อภายในหน้าเดียวกัน |
|
| ตัวเชื่อมต่อไปหน้าอื่น |
รูปแสดงสัญลักษณ์ที่ใช้ในการเขียนผังงาน
ตัวอย่าง การเขียนผังงานแบบเรียงลำดับ
อธิบายผังงานการบวกเลข 2 จำนวน
| 1. Start เริ่มต้นการทำงาน |
| 2. x=5 และ y=3 กำหนดค่าให้ตัวแปร x มีค่าเท่ากับ 5 ตัวแปร y มีค่าเท่ากับ 3 |
| 3. z=x+y เมื่อ x+y ได้ค่าเท่าไรให้นำไปเก็บไว้ยังตัวแปร z |
| 4. แสดงค่าที่เก็บไว้ในตัวแปร z |
| 5. Stop จบการทำงาน |
ตัวอย่าง การเขียนผังงานแบบมีการกำหนดเงื่อนไขโดยรับค่าความสูง 1-150 ซม. แสดงว่า เตี้ย
แต่ถ้าเกินแสดงว่าสูง
อธิบายผังงานรับค่าอายุ
| 1. Start เริ่มต้นการทำงาน |
| 2. รับค่าความสูงมาเก็บไว้ในตัวแปร tall |
| 3. ตรวจสอบเงื่อนไขว่าความสูงุอยู่ในช่วง 1 ถึง 150 ซม. หรือไม่ |
| 4. ถ้าใช่แสดงข้อความ You are short ถ้าไม่ใช่ให้พิมพ์ You are tall |
| 5. Stop จบการทำงาน |
เขียนโปรแกรมตามแผนที่กำหนด
เมื่อผู้เขียนโปรแกรมเขียนผังงานเสร็จเรียบร้อยแล้ว ขั้นตอนต่อไปคือ
การเขียนโปรแกรมตามผังงาน ที่ได้กำหนดเอาไว้ ในกรณีที่เขียนด้วยภาษาซี
การเขียนโปรแกรมก็ต้องเป็นไปตามกฎเกณฑ์และโครงสร้างของภาษาซี เท่านั้น
ทดสอบและตรวจสอบความถูกต้อง
หลังจากขียนโปรแกรมเสร็จแล้วให้ทดลองคอม
ไพล์โปรแกรมว่ามีจุดผิดพลาดที่ใดบ้าง
ในภาษาซีการคอมไพล์ โปรแกรมจะใช้วิธีการกดปุ่ม Alt + F9 ในกรณีที่ มีข้อผิดพลาด
จะแสดงในช่องด้านล่างของหน้าจอเอดิเตอร์ ในส่วนของกรอบ message ให้อ่านทำความเข้าใจ
และแก้ไขตามที่โปรแกรมแจ้งข้อมูลผิดพลาด เมื่อเสร็จแล้วให้ทดลองรันโปรแกรม
นำโปรแกรมที่ผ่านการทดสอบไปใช้งาน
ถ้าหากรันโปรแกรมแล้วใช้งานได้แสดงว่าจะได้ไฟล์ที่มีส่วนขยายเป็น EXE เพื่อนำไปทดสอบ
งานในที่ต่างๆ และถ้านำไปใช้งานแล้วมีปัญหาก็ให้ทำการแก้ไขโปรแกรมอีกครั้ง
แต่ถ้ารันโปรแกรมแล้วไม่มีปัญหาใดๆ แสดงว่าโปรแกรมนี้ใช้งานได้อย่างสมบูรณ์
จากนั้นผู้เขียนโปรแกรม ก็ต้องจัดทำคู่มือประกอบการใช้งานและนำไปเผยแพร่ต่อไป
| 
